Μετά την επέλαση της πανδημίας όλοι στεκόμαστε πλέον στην επόμενη μέρα, και η ερώτηση του ενός εκατομμυρίου είναι η εξής: Ποιες θα είναι οι συνέπειες που θα επιφέρει στην διεθνή οικονομία;
Η απάντηση είναι μία και μόνο μία: Κανείς δεν ξέρει ακόμη. Ολες οι προβλέψεις που γίνονται από διάφορους εξαιρετικά απαισιόδοξους ή από άλλους αισιόδοξους είναι αυθαίρετες. Και αυτό επειδή κανείς δεν γνωρίζει ούτε πόσο θα διαρκέσει το πρόβλημα της πανδημίας, ούτε αν θα χρειαστεί να ανοιγοκλείνουν οι οικονομίες ανάλογα με τα κύματα του ιού, ούτε πόσο ποσοστό κάθε οικονομίας θα μείνει κλειστό και πόσο θα ανοίξει και για πόσο καιρό. Συνεπώς η επίπτωση της πανδημίας στις επιχειρήσεις και στις οικονομίες δεν είναι γνωστή ακόμη.
Και δεν φτάνει αυτό. Είναι και παραμένει άγνωστο και το ύψος των δαπανών που θα αποφασίσουν οι χώρες και οι συνασπισμοί χωρών για να αντιμετωπίσουν τις ζημιές που τελικά θα προκληθούν. Η Ευρώπη ξεκίνησε σταδιακά και μίζερα. Ολα δείχνουν ότι το πακετάκι των 540 δισ. θα γίνει σύντομα 1 τρισ. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι συζητήσεις για ευρωομόλογα γίνονται και ότι υπάρχει κάποια σύγκλιση ως προς το ότι τα ευρωομόλογα θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν μόνο για αναπτυξιακά έργα. Οχι για κάλυψη ελλειμμάτων. Σε κάθε περίπτωση και μέχρι να εκδοθεί το ευρωομόλογο υπάρχει ήδη σε μεγάλο βαθμό αμοιβαιοποίηση του χρέους των κρατών μέσω ESM.
Το μόνο βέβαιο είναι πως χωρίς ευρωπαϊκή αλληλεγγύη τίθεται σε κίνδυνο η συνοχή και η διατήρηση του ευρωπαϊκού κεκτημένου, καθώς η κατάσταση για πολλές χώρες θα είναι δύσκολη. Αυτή η διαπίστωση είναι κοινός τόπος από έρευνες που έχουν γίνει σε πολίτες όλων των ευρωπαϊκών χωρών και οι περισσότεροι συμφωνούν με την δημιουργία ενός πλαισίου στήριξης των χώρων που το έχουν ανάγκη. Και στη Γερμανία η κριτική που γίνεται για την αρνητική στάση της κυβέρνησης έναντι της Ιταλίας, από τους πολίτες αλλά και από κραταιά ινστιτούτα οικονομικών μελετών, προκαλεί μεγάλη πίεση στην κυβέρνησή της. Η συνταρακτική ομιλία του Γάλλου Προέδρου Μακρόν που εξήγησε πώς και γιατί θα αλλάξει η στάση της παγκόσμιας κοινότητας εξαιτίας του κορονοϊού, λέγοντας μάλιστα ότι η Ευρώπη κινδυνεύει να διαλυθεί αν δεν υπάρξει αλληλεγγύη, δείχνει όχι μόνο το δρόμο που θα ακολουθηθεί, αλλά το τι ακριβώς θα γίνει διότι δεν υπάρχει άλλος δρόμος.
Οσον αφορά την Ελλάδα, η κρίση από τον κορονοϊό που θα επιβαρύνει χωρίς αμφιβολία την οικονομία θα επιφέρει ένα ποσοστό ύφεσης για το 2020 (όπως και σε όλη την Ευρώπη), θα φέρει αύξηση του χρέους, αλλά τελικά επειδή όλα θα καλυφθούν από συντονισμένες κινήσεις σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο, οι επιπτώσεις δεν θα είναι καταστροφικές.
Η πρόβλεψη λοιπόν για το ποιες θα είναι οι οικονομικές επιπτώσεις από τον κορονοϊό εξαρτάται αποκλειστικά από το πότε θα βρεθεί το φάρμακο για την αντιμετώπισή του, καθώς και από το ποια θα είναι η διάθεση των κυβερνήσεων για αλληλεγγύη. Και επειδή οι λαοί θέλουν, οι κυβερνήσεις θα είναι αλληλέγγυες, άρα η επίπτωση της κρίσης περιορισμένη.
Το ζητούμενο λοιπόν, αφού βούληση υπάρχει, είναι να βρεθεί μια κοινή συνισταμένη, ώστε από τη μια και οι χώρες να βρουν τον απαραίτητο δημοσιονομικό χώρο για να ασκήσουν πολιτικές στήριξης των επιχειρήσεων που έχουν πληγεί από την πανδημία, αλλά και από την άλλη το γόητρο της Γερμανίας να μην τρωθεί.