Τα τελευταία χρόνια στο παγκόσμιο γίγνεσθαι, αλλά και στη χώρα μας, εμφανίστηκαν μεγάλα περιβαλλοντικά, χωροταξικά, πολεοδομικά και γενικότερα κοινωνικοπολιτικά προβλήματα. Ειδικότερα, όσον αφορά το ανθρωπογενές ή πολιτιστικό περιβάλλον, την Ευρωπαϊκή Ενωση απασχολεί έντονα το θεμα της αστικής κρίσης, που μαστίζει τα αστικά κέντρα και της μορφής που θα έχει η πόλη του 21ου αιώνα. Στη χώρα μας, παρά την ευρωπαϊκή πρωτοτυπία της θέσπισης συνταγματικών διατάξεων σχετικά με το περιβάλλον, η κακοποίηση του περιβάλλοντος τη χωροταξία και τα προβλήματα του χώρου όχι μόνο δεν ‘έχουν επιλυθεί αλλά έχουν καταστεί πιο οξυμένα. Οι περισσότερες πόλεις δεν παρέχουν το πλαίσιο για άνετη και δημιουργική διαβίωση των κατοίκων. Οι οικιστικές περιοχές γεωργικής γης και γης υψηλής παραγωγικότητας, ζώνες ιδιαίτερη προστασίας (δασικές, παραλιακές, ιστορικές κλπ.) που έχουν απομείνει όχι μόνον κακοποιούνται αλλά κινδυνεύουν να αφανιστούν λόγω της ανεξέλεγκτης οικιστικής εξάπλωσης. Η αυθαίρετη δόμηση συνεχώς αυξάνεται με συνέπεια την πλήρη νομιμοποίηση της παρανομίας και γελοιοποίησης της νομιμότητας. Η κακοποίηση ολόκληρου του ελληνικού χώρου συνεχίζεται μέχρι σήμερα, ακάθεκτη με απρόβλεπτες συνέπειες στη ζωή μας αλλά και των μελλοντικών γενεών.
Για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των μεγάλων προβλημάτων και ανισοτήτων που έχουν συσσωρευτεί σε παγκόσμια κλίμακα δημιουργήθηκε η έννοια της βιώσιμης ανάπτυξης. Βιώσιμη ή αειφόρος ανάπτυξη είναι η ανάπτυξη που ικανοποιεί τις ανάγκες του παρόντος, χωρίς να παραβλάπτει την ικανότητα των μελλοντικών γενεών να ικανοποιήσουν τις δικές τους ανάγκες. Αυτό σημαίνει ότι η γη δεν είναι δική μας, την έχουμε δανειστεί από τα παιδιά μας. Η ανάπτυξη αυτή είναι συμβατή ή φιλική προς το περιβάλλον, δεν εξαντλεί τους φυσικούς πόρους αλλά τους διαφυλάσσει όχι μόνο για τις παρούσες αλλά και για τις μέλλουσες γενεές. Η βιώσιμη ανάπτυξη στηρίζεται σε τρεις πυλώνες, οι οποίοι είναι η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, η οικονομική και η κοινωνική ανάπτυξη και η προστασία της πολιτισμικής ταυτότητας. Για να υπάρξει αναπτυξιακή προοπτική βιώσιμης ανάπτυξης θα πρέπει να ειδωθούν οι τρεις πυλώνες ως σύνολο απόλυτα. Η επίτευξη των στόχων ενός πυλώνα απαιτεί και προϋποθέτει την ταυτόχρονη δράση των άλλων δυο, διαφορετικά δεν πρόκειται για βιώσιμη ανάπτυξη αλλά για υποβάθμιση της ποιότητας και των τριών πυλώνων.
Η επιδιωκόμενη ανάπτυξη θα πρέπει να διασφαλίζει μια σχετική ίσος-ρροοπια ανάμεσα στους τρεις πυλώνες, Κατά συνέπεια θα πρέπει να μην επιβαρύνει το περιβάλλον ενώ θα πρέπει να προωθεί και την κοινωνική συνοχή. Η δεύτερη βάση (πυλώνας) στην οποία στηρίζεται είναι αυτή της δικαιοσύνης μεταξύ των ανθρώπινων γενεών τωρινών και μελλοντικών.
Με την αναθεώρηση του Συντάγματος(2001) κατοχυρώθηκε και συνταγματικά πλέον η αρχή της βιώσιμης ή αειφόρου ανάπτυξης με την ολοκληρωμένη μορφή της, δηλαδή τόσο για την προστασία του περιβάλλοντος (περιβαλλοντική αειφορία) όσο και την ικανοποίηση διαφόρων κοινωνικοοικονομικών αναγκών (κοινωνική αειφορία). Συνεπώς ο χωρικός (χωροταξικός και πολεοδομικός ) σχεδιασμός για να είναι εναρμονισμένος με τα βιώσιμη ανάπτυξη θα πρέπει να έχει ολοκληρωμένο φυσικό, οικονομικό και κοινωνικό περιεχόμενο και να περιλαμβάνει όλα τα δομικά στοιχεία της πόλης τόσο τα χωρικά (δρόμοι, πλατείες, κτίρια κλπ.) όσο και τα μη χωρικά (απασχόληση ανεργία, κοινωνικός αποκλεισμός κλπ).
Δηλαδή ο χωροταξικός και ο πολεοδομικός σχεδιασμός, εκτός από το φυσικό χαρακτήρα, πρέπει να έχουν και κοινωνικοικονομικό υπόβαθρο. ΄Όμως το ισχύον σύστημα του Χωρικού σχεδιασμού στη Χώρα μας περιορίζεται μόνον στο φυσικό χώρο και τα χωρικά στοιχεία. Επιπλέον δεν αποτελεί ένα συγκροτημένο φυσικό σχεδιασμό (physical planning) αλλά μια τεχνική διαδικασία παραγωγής σχεδιαγραμμάτων όπως είναι θεσμοθετημένη με το Γενικό Οικοδομικό Κανονισμό του 1929 (γραμμική διαδικασία με αρχή και τέλος :αποτύπωση και συλλογή στοιχείων ,ανάλυση των στοιχείων και εκπόνηση σχεδίου). Δηλαδή ο σχεδιασμός παραμένει σκόπιμα στο επίπεδο του σχεδιαγράμματος για να μπορεί να τον διαχειρίζεται ο τεχνικός ο οποίος γνωρίζει να σύρει γραμμές στο χαρτί με τις όποιες απεικονίζονται τα χωρικά στοιχεία. Ετσι, ο σχεδιασμός ελλείψει πολεοδόμων διατηρείται στο τεχνικό επίπεδο του και αποτελεί ένα βελτιωμένο κανονισμό εκμετάλλευσης ακινήτων. Η έλλειψη τεχνογνωσίας, δηλαδή του κατάλληλου προσωπικού οδηγεί το σχεδιασμό σε παραμορφωτικά αποτελέσματα και αποτελεί μια από τις σημαντικές αιτίες κακοποίησης του περιβάλλοντος (φυσικού και πολιτιστικού).
