Η προσευχή είναι σχέση ανθρώπου και Θεού. Με αυτήν συνδέεται όλη η ύπαρξη του ανθρώπου, καρδιά, νους, σώμα, ψυχή με την αγαθότητα του Θεού. Είναι μια ευχαριστιακή στάση μπροστά στον Θεό μόνος ή και μαζί με άλλους συνανθρώπους. Η προσευχή είναι ενοποιός πράξη γιατί μέσα από τον λόγο της, που γίνεται διάλογος επέρχεται και η ενότητα Θεού και ανθρώπων αλλά κυρίως ανθρώπων μεταξύ τους. Η προσευχή είναι ταπείνωση σώματος και ψυχής, την οποία δεν είχε ο Φαρισαίος και είχε ο Τελώνης, όπως αναφέρεται στην ευαγγελική περικοπή.
      Ο Φαρισαίος δεν είχε ταπείνωση σώματος, γιατί στάθηκε όρθιος και καμαρωτός και ήταν σαν να απαιτούσε οφειλή και όχι χάρη από τον Θεό. Δεν είχε όμως και ταπείνωση ψυχής, γιατί μιλούσε για τον εαυτό του, οι λόγοι του δηλαδή δεν ήταν παρά έπαινοι του εαυτού του, παρότι αρχίζει την προσευχή του με την λέξη ευχαριστώ.
      Αυτό φαίνεται καθαρά γιατί περιπίπτει και στις δύο μορφές εγωισμού στην περιαυτολογία και στην κατάκριση με αποτέλεσμα να μην οδηγείται στην ενότητα με τον Θεό και τον πλησίον, όπως και κάθε εγωιστής σήμερα.
      Στην περιαυτολογία λέγοντας: εγώ νηστεύω, εγώ μοιράζω όλα όσα αποκτώ. Η νηστεία, με την οποία ταπεινώνεται το σώμα και η ελεημοσύνη με την οποία ταπεινώνεται η ψυχή μέσω της διαθέσεως των υλικών μας αγαθών γίνονται από τον Φαρισαίο μόνο για ικανοποίηση της αυταρεσκείας του. Έτσι είναι και σήμερα στον κάθε εγωιστή άνθρωπο που λέγει συνεχώς το εγώ και απαιτεί μόνο ατομικά δικαιώματα χωρίς υποχρεώσεις.
      Ο εγωισμός γίνεται ακόμη μεγαλύτερος με την κατάκριση των άλλων. Δεν είμαι, λέει και σημερινός Φαρισαίος, όπως οι άλλοι άνθρωποι κλέφτης, ανήθικος. Αντί να συγκρίνουμε τον εαυτό μας με την ταπείνωση του Χριστού συγκρινόμαστε με ανθρώπους αμαρτωλούς. Ο εγωισμός μας φαίνεται ιδιαίτερα όταν συγκρίνουμε τον εαυτό μας με φαινομενικά αμαρτωλούς, όπως ο Φαρισαίος με τον Τελώνη, των οποίων γνωρίζουμε την αμαρτία αγνοούμε όμως την μετάνοια.
      Τελικά ο Φαρισαίος όπως και κάθε άνθρωπος σήμερα που συμπεριφέρεται εγωιστικά δεν επιδιώκει την ενότητα με τον Θεό και τους συνανθρώπους του αλλά είναι κλεισμένος στον εαυτό του και απομονωμένος από του άλλους, αναζητώντας να ικανοποιήσει τον εγωισμό του ενώνεται με άλλους εγωιστές δημιουργώντας διάφορες φανατικές δικαιωματιστικές ομάδες.
      Ο Τελώνης ταπεινώνεται σωματικά και ψυχικά. Δείγμα της σωματικής του ταπεινώσεως είναι ότι χτυπούσε το στήθος αυτού. Είχε όμως και ταπείνωση ψυχής λέγοντας «ιλασθητί μοι τω αμαρτωλώ». Αισθάνεται ότι μόνον αυτός είναι αμαρτωλός. Με την συναίσθηση αυτή ούτε περιαυτολογεί, ούτε κατακρίνει τους άλλους, θέλει να βλέπει τις δικές του αμαρτίες και όχι των άλλων. Αισθάνεται την ασημαντότητα του και την αφοσίωση του στον Θεό.
      Η προσευχή που γίνεται με ταπείνωση προηγείται της ενότητας ή καλύτερα απαραίτητη προϋπόθεση για την ενότητα μεταξύ μας είναι η ταπεινή προσευχή, γεγονός σχέσης, γεγονός εκκλησιαστικό. Όταν λοιπόν συγκρίνουμε εντός της Εκκλησίας τον εαυτό μας με τον Χριστό, τον οδηγό μας στην ταπείνωση, και όχι με άλλους, δήθεν φωτισμένους και εγωιστές, τότε θα δούμε τις ελλείψεις μας και θα επιδιώξουμε την χωρίς επάρσεις και αυταρέσκειες ενότητα και αγαπητική συνύπαρξη με τους συνανθρώπους μας, όπως ο Χριστός δηλώνει καθαρά στην Αρχιερατική Του προσευχή: «ίνα πάντες έν ώσιν».