Δεν λείπουν βεβαίως οι ευχές και η αισιοδοξία για τον καινούργιο χρόνο έτσι για να μην… χαλάσουμε το έθιμο των ημερών. Εξ άλλου γέμισε ο τόπος λαμπάκια και γιορταστικά χαμόγελα. Ειλικρινείς ευχές και από εμένα για το 2024. Όλοι θα θέλαμε να πάνε πολύ καλύτερα τα πράγματα, σε σημαντικό βαθμό αυτό εξαρτάται και από εμάς. Εύχομαι προσωπικά επιτυχία στο έργο των νέων αυτοδιοικητικών αρχών, με αυτή την πρόθεση και η κάθε κριτική όσο «αυστηρή» και αν είναι κάθε φορά. Να κλείσουμε λοιπόν το 2023 με ένα «θυμωμένο» σχόλιο για τη στάση του απερχόμενου Περιφερειάρχη Παν. Νίκα σχετικά με τις αρχαιότητες της Υπαπαντής, με ένα «ανήσυχο» σχόλιο αναφορικά με τις εξελίξεις στο ελαιόλαδο και έναν προβληματισμό για το αντιπλημμυρικό και τις επιπτώσεις στην πόλη με αφορμή την (έστω και καθυστερημένη) ενεργοποίηση των φορέων…
«Νεκροθάφτης» των αρχαιοτήτων;
Για να μην χρησιμοποιήσω βαρύτατο πολιτικό χαρακτηρισμό για τη στάση του Περιφερειάρχη Παν. Νίκα σχετικά με το θέμα των αρχαιοτήτων της Υπαπαντής, περιορίζομαι στο χαρακτηρισμό των πράξεών του που υποδηλώνουν εκδικητικότητα που απορρέει από την ήττα του στην «αναμέτρηση» με τους καλαματιανούς για το θέμα αυτό. Και θρησκοληψία προηγούμενων αιώνων όταν οι «πιστοί» έκαναν τα πάντα για να εξαφανίσουν τις αρχαιότητες. Διεκδικεί το ρόλο του νεκροθάφτη των ευρημάτων της αρχαίας πόλης πάνω στην οποία χτίστηκε η «χριστιανική» και ελπίζουμε ο νέος περιφερειάρχης θα υποστηρίξει ενεργά της προσπάθεια διάσωσης του μοναδικού τεκμηρίου για την ύπαρξη της πόλης των Φαρών κάτω από τα θεμέλια των σπιτιών της νεότερης Καλαμάτας. Λίγες ημέρες πριν «συνταξιοδοτηθεί» από τα αυτοδιοικητικά του καθήκοντα, ο κ. Νίκας προσπαθεί να παρέμβει στην υπόθεση της ανασκαφής υποδεικνύοντας πέρα από κάθε λογική και αρμοδιότητα στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο τι πρέπει να γίνει. Όταν ήδη αυτό έχει αποφασίσει όταν εισηγήθηκε τη σωστική ανασκαφή. Το μόνο που τον ενδιαφέρει είναι να τοποθετηθεί η πλάκα της ανάπλασης για το έργο που… μελέτησε και η… ταφόπλακα στα αρχαία. Ιδού και η δήλωση: «Η πλατεία Υπαπαντής μελετήθηκε επί των ημερών μου. Λυπάμαι γιατί δεν έχει δέντρα. Όμως αναφέρομαι στη γωνία στην ανασκαφή που γίνεται. Το έχω πει δυο φορές στην κυρία Μενδώνη: Αν υπάρχουν ευρήματα-εκεί έχει σκάψει και ο Γιαλουρίδης-να συνεχιστεί η ανασκαφή. Αν δεν υπάρχουν, να εφαρμοστεί ο αρχαιολογικός νόμος! Η πλατεία Υπαπαντής είναι χώρος τον οποίο επισκέπτονται θρησκευόμενοι, και είναι εκτός από θρησκευτικός και τουριστικός χώρος. Αυτό το θέμα πρέπει να τακτοποιηθεί και δεν πρέπει να το αφήνουμε να σέρνεται. Ξέρετε, ο μακαρίτης ο Θέμελης είχε πει: “αν νομίζετε ότι υπάρχει κάτι, να κηρυχθεί όλος ο χώρος αρχαιολογικός και να γίνει συστηματική ανασκαφή”, αλλά εγώ δεν μπαίνω σε αυτά. Να μας πει το ΚΑΣ, υπάρχει κάτι; Οπότε προχωράμε. Δεν υπάρχει; Ό,τι λέει ο αρχαιολογικός νόμος!». Μια δήλωση η οποία πέρα των άλλων τα οποία έχουμε ήδη σχολιάσει, πλαστογραφεί τη δήλωση του αείμνηστου Θέμελη σχετική με τις αρχαιότητες βάζοντας στο στόμα του τη φράση «αν νομίζετε ότι υπάρχει κάτι». Αλλά ο σπουδαίος αρχαιολόγος είχε δηλώσει «τώρα που ξέρουμε ότι υπάρχουν αρχαία πρέπει να κάνουμε μια συστηματική ανασκαφή». Και επειδή τα γραπτά μένουν μπορούμε να αποδείξουμε ανά πάσα στιγμή τη μέγιστη ασέβεια του κ. Νίκα απέναντι στις θέσεις του αείμνηστου καθηγητή….
«Ορθοπεταλιά» οι τιμές, ανησυχία για το μέλλον
«Ορθοπεταλιά» και πάλι η τιμή του ελαιολάδου μετά από ένα διάστημα στασιμότητας και αυτό έχει την εξήγησή του στα δεδομένα της παραγωγής. Μετά τις σημαντικές μειώσεις από την ακαρπία – υπόθεση για την οποία γράψαμε σε προηγούμενο σημείωμα – ήρθαν και οι μικρές αποδόσεις που επιβεβαιώνονται πλέον στο ελαιοτριβείο και οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στην ανομβρία σε κρίσιμες περιόδους. Είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι υπάρχουν ακόμη κτήματα στα οποία οι ελιές είναι ακόμη όχι απλώς άγουρες αλλά σαν… σκάγια σε μέγεθος και σκληρές, πράγμα που σημαίνει ότι εκεί θα περιμένουμε πολύ μικρές αποδόσεις. Για να μην υπάρχουν… παρεξηγήσεις, η μείωση των αποδόσεων έχει και μια άλλη όψη, τις βροχές από τα τέλη Νοεμβρίου οι οποίες δίνουν «βάρος» στον καρπό αλλά δεν οδηγούν σε αντίστοιχη ελαιοποίηση. Όλα τα στοιχεία μέχρι τώρα συντείνουν στην εκτίμηση ότι η παραγωγή θα είναι εξαιρετικά μειωμένη και ως εκ τούτου ο «νόμος της αγοράς» σπρώχνει την τιμή στην… ανηφόρα. Μέχρι που είναι παρακινδυνευμένο να προβλέψει κάποιος χωρίς να έχει πλήρη εικόνα και του προσκηνίου και του… παρασκηνίου. Τα δημοσιεύματα του ευρωπαϊκού Τύπου δίνουν και παίρνουν παρουσιάζοντας διάφορες εκδοχές. Πολλές φορές «τρομοκρατικές» και αυθαίρετες, άλλοτε υπερβολικές και επιφανειακές στην προσέγγιση. Διαβάζω από αναφορά σε πρόσφατο ρεπορτάζ του «Economist» ότι «η αξία του ελαιολάδου έφτασε να είναι 17 φορές μεγαλύτερη από του αργού πετρελαίου αντίστοιχου βάρους. Το 2019 ήταν επτά φορές φθηνότερο». Εχει ενδιαφέρον το συγκεκριμένο απόσπασμα γιατί απλώς αποδεικνύει πως το ενδιαφέρον για το προϊόν στη διεθνή (και εγχώρια) ειδησεογραφία ήταν μηδενικό όταν οι παραγωγοί «στέναζαν» με 3 και 3,5 ευρώ το κιλό. Αλλά τώρα που τραβάει την ανηφόρα έμμεσα ή άμεσα στοχοποιούνται και ενεργοποιείται εναντίον τους ο κοινωνικός αυτοματισμός. Οι παραγωγοί θα ενδιαφέρονταν για μια ικανοποιητική για τους ίδιους «τιμή ασφαλείας» που θα οδηγούσε σε «προσιτό» προϊόν σε ευρύτατα τμήματα του πληθυσμού. Δεν θέλουν ούτε 10 αλλά ούτε και 3 για το ελαιόλαδο, μόνο που… δεν αποφασίζουν αυτοί αλλά η «αγορά» στο όνομα της οποίας καταργήθηκαν οι τιμές ασφαλείας και μπήκαμε στη λογική «ό, τι πιάσει». Τώρα που λόγω εκτάκτων συνθηκών «πιάνει» και ανεβαίνει, δεν φταίει η «αγορά» αλλά ο παραγωγός που δεν το δίνει… τσάμπα στον έμπορο. Εκείνο που δεν έχουν αντιληφθεί πολλοί είναι πως το ακαθάριστο εισόδημα του παραγωγού (για το καθαρί αν βάλουμε τα έξοδα τα πράγματα γίνονται ακόμη χειρότερα) δεν προσδιορίζεται από την τιμή αλλά από το γινόμενο του πολλαπλασιασμού της παραγωγής επί την τιμή. Αυτό σε σύγκριση με πέρυσι είναι εμφανώς κατώτερο και ας κάνει άλματα η τιμή, γιατί η παραγωγή έχει πέσει σε ιστορικό χαμηλό και σε απίστευτο «βάθος» για πάρα πολλούς παραγωγούς. Υπάρχουν παραγωγοί με τόννους ελαιολάδου τα προηγούμενα χρόνια που φέτος δεν έβγαλαν ούτε αυτό που χρειάζονται για ιδιοκατανάλωση. Ελάχιστοι είναι εκείνοι που είχαν ικανοποιητική παραγωγή και επομένως επωφελούνται από τη γενικότερη έλλειψη. «Διορθώσεις» σε μια παγκοσμιοποιημένη αγορά δεν μπορούν να γίνουν ούτε όταν το ελαιόλαδο πουλιέται 3 ευρώ, ούτε όταν πουλιέται 10 ευρώ. Και ως εκ τούτου υπάρχει πάντα η ανησυχία για μειωμένη παραγωγή, υψηλή τιμή και μείωση κατανάλωσης. Που θα έχει σαν αποτέλεσμα όταν (και αν) κάποια στιγμή ομαλοποιηθεί η παραγωγή, να έχουμε δράματα και μείωσή της από την εγκατάλειψη. Αν ορισμένοι φέτος έσπευσαν να… ξελογγώσουν τα κτήματα που είχαν εγκαταλείψει, τότε περισσότεροι μπορεί να τα αφήσουν να λογγώσουν. Κάπως έτσι πορευόμαστε στα τυφλά στην αγροτική παραγωγή και όπου μας βγάλει…
Καθυστερημένη… αντιπλημμυρική ενημέρωση
Χρειάστηκε να περάσει μια… ολόκληρη θητεία για να συζητήσει η δημοτική αρχή Καλαμάτας με τους φορείς της πόλης για το αντιπλημμυρικό του Νέδοντα. Σε όλο αυτό το διάστημα οι φορείς ούτε κλήθηκαν αλλά ούτε και ανησύχησαν για τις συνέπειες από την κατασκευή του έργου στην οικονομική και κοινωνική ζωή της πόλης. Μετά τα αλλεπάλληλα δημοσιεύματα το ζήτησαν οι φορείς και οργανώθηκε μια «μυστική» συνάντηση που γνωστοποιήθηκε στη συνέχεια. Στη συνάντηση βεβαίως υπήρχαν μόνον μέλη της δημοτικής αρχής παρά το γεγονός ότι η πλειοψηφία του δημοτικού συμβουλίου είχε διαφορετική γνώμη. Μελέτες εφαρμογής δεν υπάρχουν αλλά η ίδια η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων προβλέπει κατεδάφιση του μεγάλου πάρκινγκ και του χώρου επί του οποίου βρίσκονται το αναψυκτήριο και άλλες εγκαταστάσεις αλλά και τριών κρίσιμων γεφυρών για την κυκλοφορία: Κιλκίς, Μακεδονίας, Λυκούργου. Από εκεί και πέρα βλέπουμε τι θα γίνει όταν θα κατατεθούν οι οριστικές μελέτες, πόσα χρόνια θα πάρει αυτή η ιστορία και πως θα εξελιχθεί χρονικά. Ισως κάποιοι αυτά που προαναφέρθηκαν τα θεωρούν… ψιλοπράγματα και ως εκ τούτου μπορούν να μην ανησυχούν, αυτό είναι μια άλλη ιστορία. Οποιος έχει καταλάβει ποιες είναι οι «κόκκινες γραμμές» και με ποια γνώση και τεχνική επάρκεια δήμαρχος και σύμβουλοι διαβεβαιώνουν περίπου ότι «δεν τρέχει τίποτε», μπορεί να κοιμάται ήσυχος. Στο άγνωστο με βάρκα την ελπίδα λοιπόν αφού κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση έχουν αποφασίσει ότι το έργο του «Μορέα» είναι κατά έναν τρόπο «δικό τους» και πολιτικά έχει εξασφαλιστεί η ανάθεση.
