Ετσι κι αλλιώς οι περισσότεροι πολίτες ουσιαστικά άπαξ της πενταετίας ασχολούνται με τα του δήμου: Την εποχή των εκλογών. Εκτός και αν τον ακουμπήσει (δυσμενώς) κάποια απόφαση ή πρωτοβουλία. Αυτό συμβαίνει παντού βεβαίως, καθώς όσο προχωράει ο χρόνος, τόσο προχωράει και η θεσμική απαξίωση. Ομως η συζήτηση και οι νύξεις δίνουν την ευκαιρία να δούμε μερικά θέματα που θα έπρεπε ουσιαστικά να έχουν απασχολήσει πολύ σοβαρά εδώ και χρόνια την πόλη και το δήμο.

Για να είμαι ειλικρινής, αφετηρία για το σημείωμα αυτό ήταν ένα σχόλιο της Νικολέττας Κολυβάρη στην "Ελευθερία" πριν λίγες ημέρες και το οποίο αντιγράφω: "Ο επικεφαλής της μείζονος μειοψηφίας Στάθης Αναστασόπουλος επικαλέστηκε στο Δημοτικό Συμβούλιο Μεσσήνης τη μαρτυρία θεσμικών οργανώσεων της πόλης, ότι η επαναλειτουργία του τρένου στη γραμμή Καλαμάτα - Μεσσήνη ίσως και να έδιωξε κόσμο αντί να φέρει περισσότερο. Μια εκτίμηση -καθώς δεν μπορεί κανείς να το ονομάσει γεγονός, χωρίς απτά στοιχεία- που φανερώνει την τακτική εσωστρέφειας του Νησιού, η οποία κατά την άποψή μας έχει ερημώσει την πόλη. Ετσι δεν είναι;". Οπερ μεθερμηνευόμενον σημαίνει ότι οι κάτοικοι της πόλης αξιοποίησαν την λειτουργία του τρένου και μετακινήθηκαν προς την Καλαμάτα με αποτέλεσμα να χάσει η τοπική αγορά. Πρόταση δεν διατυπώθηκε αλλά αν πάει κάποιος στον "πυρήνα" αυτής της άποψης μπορεί να προτείνει το ρηξικέλευθο της τοποθέτησης διοδίων στα οποία θα πληρώνουν αυτοί που βγαίνουν και θα περνούν ελεύθερα αυτοί που μπαίνουν. Το θέμα δεν είναι προσωπικό φυσικά, άλλωστε με τον κ. Αναστασόπουλο είμαστε από παλιά φίλοι και συμφοιτητές, με όλες τις διαφωνίες που μπορεί να έχουμε για τα δημόσια πράγματα και τις πρακτικές δημοσίων προσώπων. Η επίκληση προσώπων με θεσμικό ρόλο, ουσιαστικά αποκαλύπτει μια νοοτροπία η οποία έχει στοιχίσει στην πόλη και θα στοιχίζει όσο κάποιοι αναζητούν "εχθρούς" πέραν των τειχών της.

Η τέτοια τοποθέτηση του κ. Αναστασόπουλου βεβαίως είναι σε πλήρη αντινομία με την εμμονή του στην όδευση του δρόμου Μεσσήνη-Ριζόμυλος. Γιατί αν η Μεσσήνη κινδυνεύει να αποκοπεί πλήρως από την υπόλοιπη περιφέρεια του καλλικρατικού δήμου και να χαθεί για την τοπική αγορά ένα σημαντικό μέρος των πελατών, είναι ακριβώς η λογική κατασκευής ενός αυτοκινητόδρομου που θα την περιθωριοποιήσει. Ασφαλώς και δεν συζητά κάποιος να συνεχιστεί η διέλευση του δρόμου από την πόλη και τους οικισμούς. Η ευρεία παράκαμψη της πόλης και η ριζική βελτίωση του υπάρχοντος δρόμου αν είχε προκριθεί ως λύση πριν από 15 περίπου χρόνια όταν προτεινόταν από την (κρατική) Περιφέρεια Πελοποννήσου, θα είχε συμβάλει σημαντικά στην ανάπτυξη ολόκληρης της περιοχής. Και αποτελεί μια λύση γενικότερης ισορροπίας όσον αφορά τις επιπτώσεις, χωρίς να δημιουργεί επιπλέον προβλήματα (πλην αυτού των απαλλοτριώσεων, αλλά πρόκειται για παράγοντα που δεν μπορεί να "εξαφανιστεί" από τα έργα οδοποιίας). Αφού οι παράγοντες πήγαιναν και έφερναν μελέτες για το δρόμο, δαπανήθηκαν τεράστια ποσά και καταναλώθηκαν αμέτρητες εργατοώρες, επανέρχεται η πρόταση ως ρεαλιστική καθώς χρήματα για φαραωνικά έργα δεν υπάρχουν πλέον. Το κακό με τους παράγοντες της Μεσσήνης είναι ότι περιμένουν... να φέξει πρώτα και μετά να κάνουν παιχνίδι αναλόγως της φοράς του ανέμου.

Βεβαίως ο δήμαρχος Καλαμάτας Παν. Νίκας έχει τους δικούς του λόγους να επιμένει στην παραλιακή χάραξη. Αφού δεν έχει εκπονήσει κανένα σχέδιο ανάπτυξης της Δυτικής Παραλίας και έχει αγνοήσει ενδιαφέρουσες προτάσεις που έχουν κατατεθεί, βλέπει... αυτόματο πιλότο: Θα φτάσει ο νέος δρόμος κοντά στην Παραλία και με έναν κόμβο συνδέθηκε η περιοχή με τον αυτοκινητόδρομο. Και ως συνήθως... μετά βλέπουμε τι γίνεται. Αν τα πράγματα εξελιχθούν όπως φαίνεται αυτή τη στιγμή, η αντιπαλότητα που υποβόσκει δεκαετίες επί δεκαετιών, μπορεί να πάρει άλλα χαρακτηριστικά. Βεβαίως οι έχοντες τα χτένια έχουν και τα γένια, αλλά δεν μπορεί παρά να επισημάνουμε ότι η αντιπαλότητα δεν οδηγεί πουθενά και εκείνο το οποίο προέχει είναι η συνεργασία σε ζητήματα κοινού ενδιαφέροντος και ένα κοινό σχέδιο για την ανάπτυξη της παραλιακής περιοχής από τα δυτικά της Καλαμάτας μέχρι το Ριζόμυλο. Η οποία δεν διασφαλίζεται με αυτοκινητόδρομο, αλλά με ήπιες παρεμβάσεις που μπορεί να κάνουν ξεχωριστή από κάθε άποψη αυτή την περιοχή. Και υπάρχει ένα πλήθος ζητημάτων τα οποία χρειάζεται να αντιμετωπισθούν από κοινού, αλλά αυτό προϋποθέτει διαφορετική προσέγγιση των σχέσεων και διαφορετική λογική διαχείρισης των υποθέσεων αυτών. Πρόκειται για μια ζώνη υψηλού επενδυτικού ενδιαφέροντος, αλλά ταυτοχρόνως μια ζώνη στην οποία οι παρεμβάσεις θα πρέπει να είναι ήπιες έτσι ώστε να προστατευτεί ο χαρακτήρας της για να αποκτήσει ξεχωριστή "ταυτότητα".

Και εδώ που τα λέμε, όλο το τζέρτζελο με το δρόμο έχει να κάνει ακριβώς με την εκμετάλλευση αυτής της περιοχής. Δεν χρησιμοποιώ ούτε τη λέξη αξιοποίηση, ούτε τη λέξη ανάπτυξη. Γιατί ακριβώς υπάρχει ένας φυσικός πόρος και άφθονη διαθέσιμη γη, τον οποίο ο καθένας ή κατά ομάδες επιδιώκει να εκμεταλλευτεί. Πολλές φορές ανεξαρτήτως της επίπτωσης που μπορεί να έχει στο φυσικό ή και το ανθρωπογενές περιβάλλον. Αλλά για να επιστρέψουμε στη Μεσσήνη, θα πρέπει να επισημάνουμε ότι παρά το γεγονός ότι όλοι κοιτάζουν προς την Μπούκα και περιμένουν να δοθεί ώθηση και στην τοπική οικονομία, ελάχιστα πράγματα έχουν γίνει έτσι ώστε να δημιουργηθούν κάποιες προϋποθέσεις σε αυτή την κατεύθυνση. Οι εμμονές ορισμένων τοπικών παραγόντων κατάφεραν να διατηρήσουν την αθλιότητα του δρόμου που οδηγεί στην Μπούκα, δεν επιδείχτηκε κανένα ουσιαστικό ενδιαφέρον για το άλσος, τη χωματερή, το τοπικό οδικό δίκτυο, η υπόθεση του σχεδίου καρκινοβατεί. Υπάρχει μια συζήτηση που δεν έγινε ποτέ από τη σκοπιά της πόλης χωρίς παραταξιακές αντιπαλότητες και εμμονές: Ποια μπορεί και πρέπει να είναι η σχέση της πόλης με την παραλιακή ζώνη, τι πρέπει να προσδοκά η τοπική κοινωνία, μέσα από ποιες παρεμβάσεις. Ποια είναι η θέση της πόλης στον ευρύτερο χώρο, ποια τα συγκριτικά πλεονεκτήματα και τι είναι εκείνο που θα συγκρατήσει τον κόσμο ή θα φέρει επισκέπτες; Οταν όλα αυτά -και πολλά ακόμη- περιμένουν κάποιους να τα ανοίξουν, είναι δυνατόν τη δημόσια συζήτηση να απασχολούν (κάθε είδους) παγοδρόμια;