Επιασε Οκτώβριος και παίρνουμε πλέον τη στροφή για το λιομάζωμα. Οι τελευταίες ποσότητες των έξτρα παρθένων ελαιόλαδων έφυγαν σε καλύτερες τιμές και περισσεύει η αισιοδοξία για τη νέα χρονιά. Οσον αφορά την τιμή δηλαδή, γιατί οι γενικές εκτιμήσεις για το ύψος της παραγωγής δεν είναι και τόσο αισιόδοξες. Και η παρατεινόμενη ξηρασία είναι ένας ακόμη δυσμενής παράγοντας όσον αφορά την υπόθεση αυτή.
Με αφορμή τις τελευταίες εξελίξεις άρχισαν να δίνουν και να παίρνουν οι προβλέψεις για τις τιμές κατά τη νέα περίοδο. Παραγωγοί αλλά και άλλοι παράγοντες της ελαιοκομίας βρίσκονται στο έλεος των φημών και των εκτιμήσεων που μετατρέπουν το προϊόν σε ένα είδος χρηματιστηριακής μετοχής, με ό,τι σημαίνει αυτό σε επίπεδο πληροφόρησης, διαφάνειας, επιχειρηματικών παιχνιδιών, μετοχικών δοξασιών και… πάει λέγοντας.
Ως εκ τούτου ανακύπτει ένα μεγάλο θέμα που έχει να κάνει με την οργάνωση της πληροφόρησης, τη διαφάνεια και την διάθεσης της παραγωγής έτσι ώστε να επιτευχθεί η καλύτερη δυνατή τιμή και να αποτραπούν κατά το δυνατόν φαινόμενα χειραγώγησης των τιμών από επιχειρηματικά τραστ. Το ζήτημα αυτό θα έπρεπε να είναι ένα από τα στοιχεία εθνικής πολιτικής για το ελαιόλαδο, αλλά ό,τι γίνεται προέρχεται από πρωτοβουλία ορισμένων φορέων που προσπαθούν να μιλήσουν για τα αυτονόητα.
Ανάμεσα στους φορείς που επιδεικνύουν έντονη δραστηριότητα σε αυτό τον τομέα είναι και ο Σύνδεσμος Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης. Σε πρόσφατη ανακοίνωση ο Σύνδεσμος κάνει γνωστό ότι στη συνεδρίαση με θέμα "Εξελίξεις στην ελαιοκομία και τις τιμές", ο επιστημονικός του συνεργάτης Ν. Μιχελάκης, "αφού παρουσίασε μια γενική ανασκόπηση των εξελίξεων που σημειώθηκαν τα τελευταία χρόνια στην επέκταση και την τεχνική της καλλιέργειας, την αύξηση της παραγωγής και της κατανάλωσης σε διεθνές και εθνικό επίπεδο καθώς και τις κλασικές και αναδυόμενες διεθνείς αγορές, αναφέρθηκε και στην διαμόρφωση των τιμών και τους παράγοντες που την επηρεάζουν. Ιδιαίτερα αναφέρθηκε στις πρόσφατη κατακόρυφη αύξηση των τιμών που σημειώθηκε στην Ισπανία εξαιτίας των προβλέψεων για σημαντική μείωση της ερχόμενης εσοδείας της και τη σχετικά περιορισμένη αύξηση των τιμών στην Κρήτη κατά την αντίστοιχη περίοδο. Αναζητώντας τα αίτια αυτής της κατάστασης ο ΣΕΔΗΚ κατέληξε σε ορισμένα συμπεράσματα που έχουν γενικότερο ενδιαφέρον. Εκτιμά λοιπόν ότι η διαφορά στη διακύμανση τιμών οφείλεται:
- Στην οργάνωση της αγοράς στην Κρήτη που διακρίνεται από έντονο κατακερματισμό της προσφοράς και σημαντική αδιαφάνεια.
- Στην πολιτική των λίγων μεγάλων πολυεθνικών βιομηχανιών και αλυσίδων διανομής που λειτουργώντας ως καρτέλ ελέγχουν την διεθνή αγορά και είναι φανερό ότι προσδοκούν να επωφεληθούν από την αδυναμία των Ελλήνων παραγωγών λόγω της κρίσης και την καλύτερη οπωσδήποτε παραγωγή που αναμένεται στην Ελλάδα".
Και συνεχίζει η σχετική ανακοίνωση: "Σε ότι αφορά τον κατακερματισμό της προσφοράς, όπως αναφέρθηκε, ο ΣΕΔΗΚ με υπομνήματά του έχει επισημάνει ότι θεωρεί σκόπιμη την συγκέντρωση της προσφοράς της Κρήτης σε λίγες αλλά μεγάλες μονάδες διάθεσης και την πώληση του χύμα με διαγωνισμούς όπως κάνουν συνεταιρισμοί στην Πελοπόννησο. Το ίδιο ζητά και η Ισπανία, αλλά το ίδιο σκέπτεται και συζητά και η Ευρωπαϊκή Ενωση στο σχέδιο αναβάθμισης της ελαιοκομίας που προτείνει. Η επίτευξη όμως μιας τέτοιας μεταρρύθμισης στο εθνικό μας επίπεδο απαιτεί νομοθετικές ρυθμίσεις και παροχή κινήτρων που πρέπει να σχεδιαστούν από την Πολιτεία μετά από διαβούλευση με τους εμπλεκόμενους φορείς".
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι εκτιμήσεις για τα ζητήματα πληροφόρησης και διαφάνειας: "Σε ό,τι αφορά την διαφάνεια της αγοράς, αναφέρθηκε ότι ο ΣΕΔΗΚ και οι δήμοι ήδη συμβάλλουν σε αυτή με ενημερωτικά δημοσιεύματα και τα εβδομαδιαία δελτία τιμών που στέλνονται στους Δήμους ενώ παράλληλα δημοσιεύονται και στην ιστοσελίδα του. Και η συμβολή αυτή, τουλάχιστον στο επίπεδο της Κρήτης, υπήρξε αποφασιστική τελευταία, αφού τα δελτία τιμών και τα δημοσιεύματα του Συνδέσμου, που υπήρξαν η μοναδική σχεδόν πηγή πληροφόρησης για τις πρόσφατες αυξήσεις τιμών στην Ισπανία, συνέβαλαν σημαντικά στην έστω περιορισμένη άνοδο των τιμών που ήδη σημειώθηκε στην Κρήτη. Ωστόσο η βελτίωση της διαφάνειας απαιτεί παραπέρα δράσεις ώστε να υπάρξει πληρέστερη, ακριβέστερη και τακτική πληροφόρηση για την παραγωγή, τα αποθέματα και τις πωλήσεις που γίνονται στην Κρήτη, την Ελλάδα αλλά και τις άλλες χώρες, κατά συχνά διαστήματα ώστε παραγωγοί, μεσάζοντες και έμποροι να σχεδιάζουν τις αγοραπωλησίες τους κατά τον πλέον ασφαλή τρόπο. Τέτοιες δράσεις ήδη δρομολογούνται μέσα από την ιστοσελίδα του Συνδέσμου που αναμένεται να συμπληρωθούν και επεκταθούν με βελτιώσεις που θα γίνουν εφόσον τελικά εγκριθεί σχετικό πρόγραμμα".
Τα όσα διατυπώνονται στην ανακοίνωση του Συνδέσμου Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης έρχονται να επιβεβαιώσουν τις αρχικές εκτιμήσεις που καταθέσαμε. Αν η Πολιτεία θέλει να προστατέψει τους παραγωγούς, οφείλει να δημιουργήσει έναν υπεύθυνο μηχανισμό σε εθνικό επίπεδο, που θα διασφαλίζει την έγκαιρη και έγκυρη πληροφόρηση για όλα τα ζητήματα που αφορούν την παραγωγή, τη διακύμανση των τιμών και τις τάσεις στην παγκόσμια αγορά. Και από την άλλη πλευρά οφείλει να αναζητήσει και να χρηματοδοτήσει, με τη θεσμοθέτηση ειδικών ευρωπαϊκών προγραμμάτων, τρόπους συλλογικής και ελεγχόμενης διάθεσης της παραγωγής (όπως για παράδειγμα μέσα από ειδικά δημοπρατήρια) έτσι ώστε να αυξηθεί το διαπραγματευτικό βάρος των παραγωγών σε μια αγορά που ρυθμίζεται παγκοσμίως από ελάχιστους παίκτες.
Ιδού πεδίον δόξης λαμπρόν και όχι… λόγια του αέρος για την ανάπτυξη που δεν θα έρθει ποτέ!
