Με δεδομένο όμως ότι... κανένας δεν μας εμποδίζει να αξιοποιήσουμε τη "βαριά μας βιομηχανία", μετά από μισό αιώνα αποτυχιών θα πρέπει να αναρωτηθούμε, αφενός γιατί το πλούσιο ελληνικό πολιτιστικό προϊόν δεν είναι ευπώλητο και αφετέρου ποιοι ευθύνονται για αυτό. Καταρχάς, και πριν επιχειρήσουμε να απαντήσουμε στα δύο παραπάνω ερωτήματα, θα πρέπει να επισημάνουμε ότι πολλά από τα μνημεία της Ελλάδας παραμένουν ασυντήρητα για τους λόγους που εξηγήσαμε στο χθεσινό άρθρο με τίτλο "Γιατί πέφτουν τα Κάστρα Μεθώνης και Κορώνης". Θα πρέπει να επισημάνουμε επίσης ότι η σύγχρονη πολιτιστική παραγωγή με δυσκολία περνά τα... τοπικά σύνορα ενός νομού, ενώ εκτός Ελλάδας με δυσκολία θα αγοραστούν τα έργα ενός διψήφιου αριθμού δημιουργών.
Μετά τις επισημάνσεις, ας θέσουμε τώρα το ερώτημα: Γιατί παραμένουν αναξιοποίητες οι δυνατότητες της "πολιτιστικής βιομηχανίας"; Κατά την ταπεινή μου άποψη οι αιτίες της υστέρησης είναι άρρηκτα συνδεμένες με τη γενικότερη κρατικιστική αντίληψη της οικονομίας, που εμποδίζει την αξιοποίηση των πλουτοπαραγωγικών πόρων: Το κράτος έχει σφιχταγκαλιάσει και τον πολιτισμό, ισοπεδώνοντας, με λιγοστές εξαιρέσεις, κάθε προσπάθεια που τείνει να ξεφύγει από τη μετριότητα και τη μοιρολατρία.
Πώς θα έπρεπε να είναι ο τομέας του πολιτισμού; Την απάντηση την έχει δώσει ο καθηγητής Πέτρος Θέμελης: “Αν εγώ είχα στα χέρια μου αυτόν τον χώρο (σ.σ. της Αρχαίας Μεσσήνης) θα ήταν αυτάρκης, δεν θα ζητούσε λεφτά από πουθενά. Θα πωλούσα τοπικά προϊόντα, λάδι από τις ελιές που δεν τις ραντίζουμε, μπλουζάκια, αρώματα, έντυπα, τα πάντα. Υπάρχουν τρομερές δυνατότητες για να αυξήσεις τα έσοδα, να αυτονομηθείς. Γιατί όποια κυβέρνηση και να είναι, δεν μπορεί να βρει τους πόρους για όλα αυτά. Πρέπει να υπάρχει αυτοδιαχείριση, και οι διευθυντές του έργου αυτού να είναι υπεύθυνοι για τον χώρο. Οχι εγώ, αλλά οι επόμενοι, να έχουν μια επιτροπή δίπλα τους και να μπορούν να αυξάνουν τα έσοδα του χώρου για τη συντήρηση”.
Δεν χρειάζεται να προσθέσουμε ούτε λέξη στα λόγια του κ. Θέμελη . Δυστυχώς όμως, το θλιβερό ταγκό του ελληνικού κράτους με τον πολιτισμό προβλέπεται να συνεχιστεί, μέχρι τελικής κατάρρευσης κάστρων και μνημείων.
Σ.Σ. Η φωτογραφία είναι από τον πύργο των Καπετανάκηδων (μεταξύ Σωτηριάνικων και Χαραυγής) που καταρρέει αντί να δέχεται χιλιάδες επισκέπτες αφού καθώς απέχει μόνο 16 χιλιόμετρα από το κέντρο της Καλαμάτας.
Θανάσης Λαγός
