Από τις σημαντικότερες στην ιστορία του ΝΑΤΟ, εκτιμάται ότι θα είναι η Σύνοδος Κορυφής της Βόρειο Ατλαντικής συμμαχίας (NorthAtlanticTreatyOrganization, NATO), 11-12 Ιουλίου στην πρωτεύουσα της Λιθουανίας στο Βίλνιους, με τη συμμετοχή και του Προέδρου των ΗΠΑ Τζό Μπάιντεν. Θα κυριαρχήσει το θέμα που ρωσο-ουκρανικού πολέμου, οι ευρύτερες γεωστρατηγικές εξελίξεις, η ασφάλεια της ανατολικής και βόρειας Ευρώπης και το ενδεχόμενο, άμεσης στρατιωτικής εμπλοκής του ΝΑΤΟ με τη Ρωσία. Επίσης, θα εξεταστεί το αίτημα της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν , που αποτελεί το βασικό εμπόδιο στην διεύρυνση της Ατλαντικής συμμαχίας, διαπραγματεύεται, με τις ΗΠΑ, να άρει το βέτο και η Σουηδία να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ. Όμως, δεν έχει γίνει γνωστό, ποια είναι τα ανταλλάγματα σε αυτό το «ανατολίτικο παζάρι», τι ζητάει η Τουρκία... Έχει «κλείσει» η συνάντηση του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν με τον πρόεδρο της Τουρκίας Τ. Ερντογάν. Ήδη «συζητούνται» οι υποσχέσεις που θα δώσει ο αμερικανός πρόεδρος, τον Τ. Ερντογάν, προκειμένου να υποχωρήσει στο θέμα της Σουηδίας. Θα είναι μεγάλο το «πακέτο» της Δύσης στην Τουρκία, λένε οι πληροφορίες και πιθανόν να αφορά και τα ελληνοτουρκικά και το Κυπριακό.Η ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ είναι εφικτή και προς το συμφέρον της ασφάλειας των Συμμάχων, δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ ΓενςΣτόλτενμπεργκ.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας ΒολοντίμιρΖελένσκι, που μάλλον θα παραστεί στην Σύνοδο Κορυφής στο Βίλνιους, παρότι η Ουκρανία δεν είναι μέλος του ΝΑΤΟ, απαιτεί: Περισσότερα, πιο βαριά και πιο σύγχρονα όπλα, όπως μεγάλου βεληνεκούς πυραύλους, αυτοκινούμενα πυροβόλα μεγάλου διαμετρήματος και αμερικανικής κατασκευής πολεμικά αεροσκάφη F-16.Ουσιαστικά, ο Πρόεδρος της Ουκρανίας, ζητάει, πιο άμεση και ενεργό στρατιωτική συμμετοχή του ΝΑΤΟ, στις πολεμικής επιχειρήσεις , στο πλευρό του Στρατού της Ουκρανίας.Και το ΝΑΤΟ, αναμένεται ότι, θα αποφασίσει να αυξήσει την υποστήριξή του στην Ουκρανία, «για όσο χρόνο χρειαστεί», όπως το διατύπωσε ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ ΓενςΣτόλτενμπεργκ.
Η Ελλάδα, είναι από τις πρώτες χώρες του ΝΑΤΟ, που έχουν ενισχύσει τον Στρατό της Ουκρανίας με πυρομαχικά και Τεθωρακισμένα οχήματα μάχης, ενώ η Αλεξανδρούπολη, είναι Στρατηγικός κόμβος μεταφοράς νατοϊκών στρατευμάτων και πάσης φύσεως στρατιωτικού υλικού στην Ουκρανία. Η χώρας μας, στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, έχει ενεργό στρατιωτική ανάμειξη στον ρωσο-ουκρανικό πόλεμο . Στο πλαίσιο της Εθνικής Στρατηγικής της Κυβέρνησης, επιδιώκεται η ισχυρή διπλωματική και στρατιωτική παρουσία της Ελλάδας στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Εκτιμάται ότι έτσι αυξάνονται οι πιθανότητες συμπαράστασης από την πλευρά τους (Ε.Ε.-ΝΑΤΟ), σε περίπτωση που ανακύψει σοβαρή κλιμάκωση της έντασης με την Τουρκία, μη αποκλειόμενης, της στρατιωτικής εμπλοκής.
Στο Βίλνιους, έχει κανονιστεί ελληνοτουρκική συνάντηση Κορυφής. Από ελληνικής πλευράς, επικεφαλής θα είναι ο Πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης και θα μετέχουν, οι υπουργοί Εξωτερικών Γ. Γεραπετρίτης και Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας. Στην τουρκική αντιπροσωπεία, επικεφαλής θα είναι ο Πρόεδρος Τ. Ερντογάν και θα μετέχουν ο υπουργός εξωτερικών ΧακάνΦιντάν (διπλωμάτης πρώην επικεφαλής της ΜΙΤ με δράση στην Θράκη) και ο υπουργός Άμυνας οΣτρατηγός ΓιασάρΓκιουλέρ (πρώην επικεφαλής των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων), αμφότεροι σκληροπυρηνικοί και θιασώτες της «Γαλάζιας Πατρίδας».
Δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί η ατζέντα των συνομιλιών. Ωστόσο Αθήνα και Άγκυρα, στη συνάντηση στο Βίλνιους, θα παρουσιάσουν τις εθνικές τους θέσεις. Επειδή όμως, οι θέσεις αυτές είναι διαμετρικά αντίθετες, για να υπάρξει καρποφόρος διάλογος, θα πρέπει μια από τις δύο πλευρές να υποχωρήσει, έστω και στα σημεία, που θεωρούνται (κακώς) σχετικά ανώδυνα. Είναι γνωστό ότι ΗΠΑ και ΝΑΤΟ πιέζουν για αμοιβαίες υποχωρήσεις. Πολλά θα εξαρτηθούν από την συνάντηση Μπάιντεν – Ερντογάν ....
Το Κυπριακό, μάλλον δεν θα συζητηθεί στο Βίλνιους. Επισήμως διότι, το Κυπριακό δεν θεωρείται ελληνοτουρκική διαφορά, αφού η Κυπριακή Δημοκρατία, είναι κράτος ανεξάρτητο. Αλλά , όπως και να διαβάσουμε την ιστορία, έναν άλλον Ιούλιο – Αύγουστο του 1974, ο Κυπριακός ελληνισμός βίωσε μια τραγωδία, με την εισβολή του ΑΤΤΙΛΑ Ι και ΙΙ, για την οποία τεράστιο είναι το βάρος της ευθύνης της Ελλάδας. Οι ενοχές του ελλαδικού κράτους σε σχέση με την Κύπρο δεν μπορούν να εξαφανιστούν. Για αυτό , στην πραγματικότητα, στις ελληνοτουρκικές σχέσεις παρακάμπτεται η συζήτηση για το μείζον, που είναι η συνεχιζόμενη κατοχή εδαφών της Κύπρου από την Τουρκία.
Στα εθνικά θέματα αναφέρθηκε ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης από το βήμα της Βουλής, κατά την ανάγνωση των προγραμματικών δηλώσεων. Έστειλε το πρώτο μήνυμα προς την Τουρκία, τονίζοντας ότι η Ελλάδα προστατεύει τις «εθνικές κόκκινες γραμμές».
«Για τη μοναδική μας διαφορά με την Τουρκία, την υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ», όπως χαρακτηριστικά είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, «η θέση μας είναι σταθερή για διευθέτηση στο δικαστήριο της Χάγης με βάση το διεθνές δίκαιο και το δίκαιο της θάλασσας». Ναι αλλά το Δίκαιο της Θάλασσας (1982) δεν το έχει υπογράψει η Τουρκία, παρότι το εφαρμόζει στην Μαύρη Θάλασσα, ενώ για την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του Αιγαίου επικαλείται, την Συνθήκη της Λωζάννης, που ρυθμίζει τα υφιστάμενα ελληνοτουρκικά σύνορα.
