Γι’ αυτό πριν από λίγες ημέρες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να εντάξει την Περιφέρεια Πελοποννήσου στις 10 ευρωπαϊκές Περιφέρειες που θα λάβουν τεχνική βοήθεια για να διατηρήσουν, να προσελκύσουν και να αναπτύξουν το ταλαντούχο-ειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό τους, προκειμένου να αντιμετωπίσουν το brain drain, αλλά και γενικότερα τις επιπτώσεις της δημογραφικής συρρίκνωσης. Σύμφωνα πάντα με την ΕΕ, οι 46 ευρωπαϊκές Περιφέρειες που βρίσκονται σε «παγίδα ανάπτυξης ταλέντων» αντιμετωπίζουν μια επιταχυνόμενη μείωση του πληθυσμού τους σε ηλικία εργασίας, καθώς κι έναν χαμηλό και στάσιμο αριθμό ατόμων με τριτοβάθμια εκπαίδευση, μεταξύ 2015 και 2020. Αυτή η ομάδα Περιφερειών αντιπροσωπεύει το 16% του πληθυσμού της ΕΕ. Οι περισσότερες από αυτές τις Περιφέρειες εμφανίζουν επίσης χαμηλότερο ΑΕΠ (με κατά κεφαλήν ΑΕΠ 64% του μέσου όρου της ΕΕ) και έχουν περισσότερο πληθυσμό που ζει σε αγροτικές περιοχές (31% σε σύγκριση με 21% κατά μέσο όρο στην ΕΕ).Η «παγίδα ανάπτυξης ταλέντων» ενέχει σημαντικό κίνδυνο για τη μακροπρόθεσμη ευημερία των συγκεκριμένων περιοχών. Αυτές οι Περιφέρειες αντιμετωπίζουν ορισμένες διαρθρωτικές προκλήσεις, όπως α) αναποτελεσματικότητα στην αγορά εργασίας, την εκπαίδευση, την κατάρτιση και τα συστήματα εκπαίδευσης ενηλίκων και β) χαμηλές επιδόσεις στην καινοτομία, στη δημόσια διακυβέρνηση ή στην επιχειρηματική ανάπτυξη.
Ουσιαστικά, η Ευρωπαϊκή Ένωση επιβεβαιώνει επισήμως όσα υποστηρίζει διαρκώς αυτή η στήλη προσπαθώντας να αφυπνίσει την πολιτική, επιχειρηματική και πνευματική ηγεσία της Περιφέρειας Πελοποννήσου, πριν γίνει ανεπανόρθωτη η ζημιά από τη νέα μετανάστευση των Πελοποννήσιων. Αξίζει να σημειωθεί ότι το brain drain στην Πελοπόννησο δεν ξεκίνησε κατά τη διάρκεια της τελευταίας οικονομικής ύφεσης. Οι Πελοποννήσιοι φεύγουν αναζητώντας μεγαλύτερο εισόδημα στην Αθήνα και τον υπόλοιπο κόσμο από τα τέλη του 19ου αιώνα. Αρχικά η μετανάστευση οφειλόταν κυρίως στη στενότητα του καλλιεργήσιμου εδάφους, που δεν μπορούσε να θρέψει τον αυξημένο πληθυσμό. Τα τελευταία χρόνια όμως η μετανάστευση των Πελοποννήσιων οφείλεται στο τεράστιο έλλειμμα υψηλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας. Αυτό το έλλειμμα προκαλείται από την πολιτική των πελατειακών σχέσεων και της αναξιοκρατίας, που μεταξύ άλλων στέλνει πολλούς από τους άξιους και ικανούς σε χώρες που αμείβουν τα ταλέντα, τις γνώσεις και τις δεξιότητες του εργαζομένου.
Η νέα μετανάστευση ενδέχεται να πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις την επόμενη πενταετία λόγω της μεγάλης ζήτησης ανθρώπινου δυναμικού στην Αθηναϊκή Ριβιέρα, όπου υλοποιούνται ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις ύψους 10 δισ. ευρώ. Γι’ αυτό δεν αρκεί η τεχνική βοήθεια της ΕΕ για να παραμείνουν ή να επιστρέψουν τα ταλέντα στην Περιφέρεια Πελοποννήσου: Απαιτείται ένα «εθνικό σχέδιο Μάρσαλ» για τη διάσωση της Πελοποννήσου. Όμως οι περισσότεροι πολιτικοί ασχολούνται μόνο με τη νομή της εξουσίας, αδιαφορώντας πλήρως για το παρόν και το μέλλον του Μοριά.
Θανάσης Λαγός
